Sıcak Daldırma Galvanizli Topraklama Şerit Üretimi

Metal Medya

29 Haziran 2016 Çarşamba 14:05

1. Giriş

Sıcak daldırma galvaniz kaplı topraklama şerit ürünleri; uygun maliyet, korozyon dayanımı, uzun ömür, kaplama tokluğu, kalite kontrolde kolaylık, çok yönlü koruma, hızlı montaj gibi nedenlerle tercih edilmektedir. Sıcak daldırma galvanizli topraklama şeritleri ülkemizde genellikle 3 mm ila 4 mm arası kalınlıklarda 30 mm ila 40 mm arası genişliklerde kullanılır. Topraklama şerit üretimi genellikle 50 metre uzunluğunda ve rulo şeklinde üretim yapılmaktadır.

Galvaniz kaplama öncesi dilme işlemi yapılmalıdır. Erdoğan Metal olarak dilme işlemi için ayrı bir hat, galvaniz prosesi için ayrı bir hat bulunmaktadır. Önce malzeme dilme hattında dilinmekte ve daha sonra galvanizleme hattında galvaniz kaplanmaktadır. Nedeni ise dilme kenarları da dahil şeridin tüm yüzeyleri galvaniz kaplanmaktadır. Galvaniz kaplı topraklama şeritleri için istenen özellikler TSE EN 62561-2 No’lu standartta belirtilmiştir. Galvaniz kaplama kalınlıkları ise TSE EN ISO 1461 No’lu standartta verilmektedir.

Piyasada pre-galvaniz olarak adlandırılan ve dilme işleminin galvaniz kaplama sonrası yapılarak topraklama şeridi olarak kullanılması ise uygun değildir. Dilme işlemi nedeniyle, kenarlarda yaklaşık %10 oranındaki bir yüzeyde galvaniz olmaması nedeniyle, şeridin korozyon direnci düşecektir. Ayrıca standartlara uygun değildir.

2. Galvaniz Topraklama Şerit Hattı

Erdoğan Metal galvaniz kaplı topraklama şeritleri sürekli tip ve sıcak daldırma prosesi ile yapılmaktadır. Sürekli tip topraklama şeritlerinin üretim aşamaları;

- Çoklu rulo açıcı
- Kaynak uç ekleme
- Temizleme prosesi
- Asitleme prosesi
- Durulama prosesi
- Flux prosesi
- Kurutma işlemi
- Sıcak daldırma galvaniz kaplama
- Soğutma işlemi
- Gerdirme ünitesi
- Kaplama kalınlık ölçümü,
- Markalama
- Çoklu rulo sarma
- İstenilen Boya Kesme
- Çemberleme
- Kalite Kontrol
- Paketleme ve istif aşamalarından oluşmaktadır.

Şekil-1: Sürekli tip Topraklama Şerit Hattı Proses Şeması

Topraklama şerit hattının üretim kapasitesini artırmak için çoklu rulo verici ve rulo sarıcıları kullanılmaktadır. Yaygın olarak 5’li rulo verici ve rulo sarıcılar kullanılmaktadır. Rulo verici ve rulo sarıcıların sayısına bağlı olarak birbirine paralel şeritler aynı anda prosesten geçirilerek üretim sağlanmaktadır.

Üretilen topraklama şeridinin kalitesi önemlidir. Üretilen topraklama şeridin kalitesi asit oranına, asidin cinsine, asit sıcaklığına, hattın hızına, kurutma sıcaklığına, çinko sıcaklığı gibi sayıda parametreye bağlıdır. Bu nedenle proses ve kalite kontrolü son derece önemlidir.

Enerji verimliliği ve maliyet optimizasyonu açısından baca gazlarının enerji geri kazanım sistemi kurulmalıdır. Kurutma ünitesi için reküperatör, proses tankları ısıtması için ekonomizer kurulması önerilmektedir. Baca gazlarını direkt atmosfere atmak yerine geri kazanım yoluyla kullanılması ulusal enerji verimliliğine ve atmosfere atılan ve sera etkisi oluşturan CO2 miktarının azalmasına olumlu katkı sağlayacaktır.

Maliyet optimizasyonu ve tesis verimliliği açısından hattın üretim hızı çok önemli bir parametredir. Hat hızının aşırı yüksek olması, kaplama kalitesini olumsuz yönde etkiler. Hat hızının düşük çalışması ise üretim miktarını olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle kaliteden ödün vermeden hattın optimum hızda çalıştırılması, üretim miktarını, üretim maliyetlerini ve tesis verimliliğini olumlu yönde etkilemektedir. Asitleme prosesinde asit yüzdesinin %18 Hidroklorik asit (HCl) civarında ayarlanması gerek maliyet ve gerekse yüzey temizliği açısından tercih edilmektedir. Çinko kazanındaki çinko sıcaklığı 4500C civarındadır.

Topraklama şeritleri galvaniz kaplama ifadesi; kaplama kütlesi gr/m2 veya kaplama kalınlığı μm (mikron) cinsinden ifade edilir. Kaplama kütlesini, kaplama kalınlığına çevirmek için kaplama yoğunluğu 7,2 gr/cm3 alınır. Tablo 1’de TSE EN ISO 1461 standardına göre çelik şeridin kalınlığına bağlı olarak kaplama kalınlıkları verilmektedir.

Tablo-1: Topraklama şeritleri kaplama kalınlıkları (TSE EN ISO 1461)

3. Yaygın Olarak Kullanılan Topraklama Şeritleri

Piyasada en çok 3,0 mm, 3,5 mm ve 4,0 mm kalınlıklarda ve 30 mm ve 40 mm genişliklerde topraklama şeritleri kullanılmaktadır. Taşıma ve kullanım kolaylığı açısından 50 metre uzunluğunda ve rulo şeklindeki topraklama şeritleri talep görmektedir. Bununla birlikte ara ebatlarda topraklama şeritleri talebi de olmaktadır. Tablo 2’de genel topraklama şerit ebatları verilmektedir.